“Bizni hamisha o‘ylantirib keladigan yana bir muhim masala – bu yoshlarimizning odob-axloqi, yurish-turishi, bir so‘z bilan aytganda dunyoqarashi bilan bog‘liq. Biz kimmiz, qanday ulug‘ zotlarning avlodimiz, degan da’vat ularning qalbida doimo aks sado berib, o‘zligiga sodiq qolishga undab tursin. Bunga nimaning hisobidan erishamiz? Tarbiya, tarbiya va faqat tarbiya hisobidan” - deya ta’kidlagan edi Shavkat Mirziyoyev. Boshlang‘ich sinflarning o‘qish darslari o‘z mohiyati, maqsad va vazifalariga ko‘ra ta'lim tizimida alohida o‘rin tutadi. Negaki uning zaminida savodxonlik va axloqiy-ta'limiy tarbiya asoslari turadi. Shuning uchun ham boshqa predmetlar ta'limini o‘qish ta'limisiz tasavvur qilib bo‘lmaydi.

Bizni hamisha o‘ylantirib keladigan yana bir muhim masala – bu yoshlarimizning odob-axloqi, yurish-turishi, bir so‘z bilan aytganda, dunyoqarashi bilan bog‘liq. Biz kimmiz, qanday ulug‘ zotlarning avlodimiz, degan da’vat yoshlarimizning qalbida doimo aks-sado berib, o‘zligiga sodiq qolishga undab tursin. Bunga nimaning hisobidan erishamiz? Tarbiya, tarbiya va faqat tarbiya hisobidan.
Sh.M.Mirziyoyev
Bolaning ongiga kichik yoshidan boshlab, Vatanga muhabbatni, g‘ururni, qadriyatlarni, o‘zlikni anglashni har bir darsda va sinfdan tashqari mashg‘ulotlarda singdirib borilsagina barkamol avlodni tarbiyashdagi maqsadimizga erishishimiz oson va tezroq bo‘ladi.
Sharq xalqlari ta’lim muassasalariga bolaga faqat ta’lim beruvchi, ilm-u hunar o‘rgatuvchi maskan deb emas balki, inson shaxsini tarbiyalovchi, uni har tomonlama barkamol qilib shakllantiruvchi dargoh deb qarashgan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29-apreldagi “O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi PF-5712-son Farmoniga ko‘ra, innovatsion ta’lim jarayoniga o‘tish, zamonaviy kadrlarga bo‘lgan ehtiyojni inobatga olgan holda intensiv til, AKT va ta’lim berishning yangi metodlarini o‘rganish, STEAM pedagogika asoslarini, yangi kasbiy kompetensiyalarni o‘zlashtirish uchun zarur bilimlar bazasini shakllantirish kabi masalalar vazifa qilib olindi.
STEAM o‘qitish - bu bolalarimizning mahoratini yangi bosqichga ko‘tarish imkonini beradigan innovatsion usul. Uning yordami bilan biz iqtisodiy jihatdan mustaqil va raqobatbardosh mamlakat bo‘lishimizga imkon beradigan ilg‘or kadrlar bazasini shakllantirishimiz mumkin.

O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishishi tufayli barcha sohalarda tub o‘zgarishlar yuz berdi. Bu o'zgarishlar uzluksiz ta’lim tizimiga ham tegishli bo‘lib, maktabgacha ta’lim zimmasiga alohida ma’suliyat yuklaydi. Respublikamizda maktabgacha ta’lim allaqachon davlat siyosati darajasiga ko‘tarilgan. Shu bois ta’lim tizimining ilk bo‘g‘iniga doir har qanday muammo davlat miqyosida hal qilinmoqda. Jumladan, maktabgacha ta’lim tizimi tarbiyachilari bugungi kunda bolalarni maktabga tayyorlashning bazaviy dasturi hamda tajriba sinov jarayonida yuqori baholangan o‘quv metodik materiallarga ega. Mazkur dasturda bolalarni jismoniy rivojlantirish, nutq va tafakkurini shakllantirish, tevarak-atrof bilan tanishtirish kabi turli masalalar qamrab olingan.
Ma’lumki, bolalarni maktabga tayyorlashda ona tili muhim o‘rin tutadi. Ona tilini o‘rganish narsa va hodisalarni idrok etish, o‘zini qiziqtirgan masalalar to‘g‘risida fikr yuritish, o‘ylash nutq o‘stirirshni rivojlantirishga yordam beradi. Tovush va so‘zni to‘g‘ri talaffuz etish bola shaxsining shakllanishida katta tarbiyaviy ahamiyat kasb etadi. Shu sababli ona tilini o‘rganishga oid mashg‘ulotlar jarayonida maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini shakllantirishga alohida e’tibor berilmog‘i lozim.

O‘zbеkiston Rеspublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 6 aprelda “Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 187-sonli Qarori e’lon qilindi. Shu munosabat bilan tarbiyaviy soatlar mazmunan qayta ko‘rib chiqilib, kompetensiyaviy yondashuv asosida amalga oshirilishi bеlgilandi.
Ma’lumki, sinf rahbari o‘z sinfidagi o‘quvchilarning bevosita ta’lim-tarbiya jarayoni, ya’ni darslar davomida hamda darsdan keyingi faoliyatini nazorat qilishga mas’ul shaxs hisoblanadi.
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida sinf rahbari faoliyati O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ta’lim sohasidagi qarorlari, Xalq ta’limi vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan tegishli me’yoriy hujjatlar va Xalq ta’limi vazirligining 2007 yil 20 yanvardagi 19-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Ta’lim muassasalari sinf rahbari to`g`risida Nizom” asosida tashkil etiladi.

Masalalar yechish boshlang‘ich sinflarda matematika o‘qitishning muhim qismi bo‘lib hisoblanadi. Boshlang‘ich sinflarda sodda va mantiqiy masalalar o‘quvchilar bilimlarini mukammallashtirishga xizmat qiladi. Ko‘pgina masalalar bir necha usul bilan yechiladi. Bunday masalalarni yechishda tartibga rioya qilish bir usul bilan masala yechishni yaxshi o‘zlashtirib olgandan keyingina yangi usulga o‘tishi lozim. Bir necha usuldan eng qulayini tanlab olish kerak. Masala yechish ishi masala yechish metodini yaxshi tushunishga yordam beradi, o‘quvchilarning tashabbuskorligini, masala yechish usullariga nisbatan topqirlik qobiliyatini rivojlantiradi.

Mamlakatimiz taraqqiyotida mustaqillikni mustahkamlashda o‘quvchilar tarbiyasining o‘rni nihoyatda beqiyosdir. Chunki jamiyat rivojlanishida inson omili muhim rol o‘ynaydi. Shuning uchun mustaqillikning dastlabki kunlaridayoq o‘quvchilar tarbiyasiga, ularning ma’naviyatini shakllantirishga alohida e’tibor berila boshlangan.
O‘quvchilar tarbiyasida hadislarning roli kattadir. Har bir o‘quvchini hadislar orqali milliy g`oya ruhida tarbiyalash hammamiz uchun muqaddas burchdir. Agar “tarbiya” tushunchasining tub ma’nosiga e’tibor beradigan bo‘lsak, bu - insonning o‘zi va o‘z xulqi haqidagi ta’savvurning to‘g`ri va xolis bo‘lishini ta’minlovchi murakkab jarayondir.
Ya’ni, tarbiyalangan odam tarbiyasiz odamdan shunisi bilan farq qiladiki, u o‘zini kim ekanini, amalga oshirayotgan kundalik xatti - xarakatlardan tiyadi va nazorat qiladi. Demak, har qanday tarbiyaning bosh me’zoni tarbiyalanuvchida o‘zi va o‘z fazilatlari haqida to‘g`ri tasavvurlarni shakllantirishdan, o‘zligini o‘z - o‘zini anglashdan iborat deyish mumkin. O‘quvchi yoshlarimizni o‘ktam, jasur, dovyurak qilib tarbiyalash, ularni Vatanni sevish, ona yurt uchun, mustahkamlash, mamlakatni yuksaltirish, yorug` va erkin hayot qurish kabi eng ulug` g`oya uchun har qanday da’vatga shay bo‘lishga o‘rgatish biz o‘qituvchilarning muqaddas burchidir.

Har bir jamiyatning kelajagi uning ajralmas qismi va hayotiy zarurati bo‘lgan ta’lim tizimining qay darajada rivojlanganligi bilan belgilanadi. Bugungi kunda mustaqil taraqqiyot yo‘lidan borayotgan mamlakatimizning uzluksiz ta’lim tizimini isloh qilish va takomillashtirish, yangi sifat bosqichiga ko‘tarish, unga ilg‘or pedogogik va axborot texnologiyalarini joriy qilish hamda ta’lim samaradorligini oshirish davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi.
Ma’lumki, uzluksiz va uzviylik ta’lim tizimida ortiqcha takroriylikka chek qo‘yib, avvalo, jamiyatning ma’naviy va intellektual salohiyatini kengaytiradi, qolaversa, davlatning ijtimoiy va ilmiy-texnik taraqqiyotini takomillashtirish omili sifatida ishlab chiqarishning barqaror rivojlanishini ta’minlaydi. Pedogogik texnologiyalarning rivojlanishi va ularning o‘quv-tarbiya jarayoniga kirib kelishi, shuningdek, axborot texnologiyalarning tez almashinuvi va takomillashuvi jarayonida har bir inson o‘z kasbiy tayyorgarligini, mahoratini kuchaytirish imkoniyati yaratiladi.

Mustaqillik O’zbekistonimizning ravnaqi bugungi yosh, yangi avlodning har tomonlama to’llaqonli, barkamol shaxs sifatida shakllanishiga ko’p jihatdan bog’liqdir. Chunki davlat mustaqil fikrlaydigan, ruhi komil, dili pok insonlar tomonidan quriladi va mustahkamlanadi.
Kelajagimiz poydevori bo’lgan yoshlarni komil inson qilib tarbiyalashda “Maktabgacha ta’lim tashkilotlarining” ahamiyati kattadir. Bu o’z navbatida O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ning qabul qilinganligi hamda ushbu hujjatlar mohiyatiga ko’ra uzluksiz ta’lim tizimining shakllanganligi ta’lim –tarbiya asoslarini yaratishda muhim ahamiyat kasb yetadi.

Ko'pgina bolalar o'quv jarayonidan ko'ngli qoladilar, chunki buni amalga oshirish juda qiyin va buning hammasi aslida ma'lumotni qayta ishlash uchun zarur bo'lgan kognitiv ko'nikmalarga ega emasligidir. Ya'ni muvaffaqiyatli o'qishni ta'minlaydigan aniq asosiy ko'nikmalar. Maktabdagi qo'shimcha ish yuki, uy vazifasi yoki bu ko'nikmalarning yetishmasligiga alohida e'tibor ularning xafagarchiliklarini kuchaytiradi va o'qish muammolarini va yangi bilimlarni olishda qiyinchiliklarni yanada kuchaytiradi. Ko'pgina maktablarda kognitiv qobiliyatlari past bo'lgan o'quvchilarga individual dars berish uchun yetarli pul yoki vaqt ajratilmaydi. Bundan tashqari, o'qituvchilar o'quv dasturlarini bunday bolalar uchun qo'llab-quvvatlash qiyin bo'lgan tezlikda o'qishlariga to'g'ri keladi. Ular tengdoshlaridan ortda qola olmaydilar va o'qish qiyinchiliklariga duch kelmoqdalar, borgan sari ortda qolmoqdalar va ko'pincha hayot uchun muammoga duch kelishmoqda.